Een frisse start voor raadsleden na 21 maart 2018

Hoe krijg je burgers het stadhuis in en hoe krijg je raadsleden het stadhuis uit?
Hoe kan je als raadslid de verbinding leggen tussen de werkelijkheid op het gemeentehuis en die daar buiten? Hoe kom je als raadslid los van de dossiers en het vergaderen? Hoe betrek je burgers bij de besluitvorming? En wat is de rol van jouw overtuiging en politieke partij daarbij? In deze sessie hoor je een aantal inspirerende verhalen van raadsleden en kun je met hen van gedachten wisselen en samen ideeën verder uitwerken.

Als lokale politicus goed beslagen ten ijs komen
Hoe boek je als lokale politicus succes bij bovenlokale thema’s en wat is daarbij de juiste balans tussen gemeentelijke en regionale belangen?
De sessie wordt begeleid door Remco Oosterhoff, programmamanager gemeente Rotterdam.

Hoe maak ik een nieuwe generatie enthousiast voor de politiek?
Hoe kun je jongeren (meer) betrekken bij de lokale democratie en politiek? Bij deze sessie staan we stil bij de vraag hoe je kunt zorgen voor een nieuwe en diverse aanwas voor je gemeenteraad.
De sessie wordt begeleid door Luce van Kempen, voorzitter van de Nationale Jeugdraad. De sprekers zijn Eddy Habben Jansen, directeur van ProDemos, en Tanja Kuijpers, projectleider bij de Nationale Jeugdraad.

Een frisse start: grondwet en gemeenteraadsleden
Ieder raadslid legt bij zijn installatie de eed of belofte op de Grondwet af. Dat heeft óók betekenis voor de lokale democratie en deze sessie maakt u daarvan bewust. Evenals de Grondwet is deze sessie gericht op allen maar bovenal op (aankomende) raadsleden en burgemeesters/raadsvoorzitters.
Bas de Gaay Fortman m.m.v. Jeroen van Urk

Anders Formeren
Gemeenten met een vernieuwende aanpak van het formatieproces in 2014 delen hun ervaringen. Op basis daarvan bespreken we leidende principes voor een verbindend en co-creërend formatieproces en concrete suggesties voor voorbereiding op Anders formeren in uw gemeente in 2018.
Jan Broekgaarden, Floris Schoonderwoerd & Rob van der Eyden 

Inspiratiesessie Anders Smeden van Akkoorden
Gemeenten die de samenleving bij zowel de ontwikkeling als de uitvoering van hun akkoorden hebben betrokken bij het formatieproces in 2014 delen hun ervaringen. U kunt met hen in gesprek over de lessen die zij hebben geleerd en de resultaten die zij hebben bereikt ten behoeve van uw eigen formatieproces in 2018.
Yolanda Adel en Pieter de Jong (ROB)

De omgevingswet-wasstraat
Door de Omgevingswet-wasstraat, Aan de hand van negen stellingen worden deelnemers uitgedaagd om zich uit te spreken over dilemma’s die samenhangen met de komst van de Omgevingswet. De stellingen gaan over vertrouwen in de samenleving, over besluitvorming en invloed, over bevoegdheden en loslaten, kortom: alle aspecten die zorgen voor krachtige en vitale lokale democratie. Deelnemers overtuigen elkaar en trekken elkaar over de streep met argumenten en voorbeelden uit de praktijk. Het tempo ligt hoog, er is geen ruimte voor nuance! Nadat de stellingen zijn doorgenomen heeft elke deelnemer een persoonlijke checklist met negen punten waarmee hij/zij de volgende dag aan de slag kan met de Omgevingswet binnen zijn eigen gemeente.
Eelke Horselenberg

DC-reeks ‘Beproef de formule’
Kom naar de ‘spotlight’ en leer van geslaagde experimenten zoals ‘BredaBegroot en de ‘Z-battle’
Suzanne van der Eerden, Mila Verdonk

Op ontdekkingsreis door de democratische veranderjungle
Tijdens deze inspiratiesessie wordt je meegenomen op een tocht door de verscheidenheid van veranderstrategieën en -processen van zeven gemeentelijke organisaties (Peel en Maas, Nijkerk, Gooise Meren, Venlo, Zwolle, Assen en Hoogeveen).
Lucia de Brons en Nicoline Waanders

Samen aan Zet Nijkerk. Democratische vernieuwing in de praktijk.
Een beetje democratische vernieuwing bestaat niet. Met die gedachte gaf de gemeenteraad van Nijkerk het startschot voor een spannend democratisch veranderproces. Al het beleid van de gemeente wordt nu bepaald door bewoners, instellingen en ondernemers. Hoe pakt dat in de praktijk uit? Laat je inspireren door het verhaal van Nijkerk.
Marlies Veldhoen en Menno Spaan

Praktische invalshoeken nieuwe democratie
Expertgroep Groningen / Drenthe deelt ervaringen vanuit de invalshoek van inwoners, gemeente en zorgaanbieder naar effectieve samenwerkingsvormen binnen een nieuwe democratische koers.
Hermien Maarsingh, Fenna Bolding en Saskia Duursma

Democratie is méér dan politiek alleen. Burgers aan het roer in hun leefwereld
Nu hebben burgers nog al te vaak weinig invloed op het reilen en zeilen van hun woningcorporaties, zorginstellingen en onderwijsorganisaties. Burgers worden in het algemeen onvoldoende uitgedaagd door hun maatschappelijke organisaties om zélf, als individu en als collectief, mee te denken, mee af te wegen, (mee) te beslissen en (mee) uit te voeren. Wat kunnen deze organisaties op dit gebied leren van gemeenten (en ook andersom)?
Pieter de Jong, Hein Albeda & Harmen Binnema

Herstel van vertrouwen bij stakeholders, hoe doe je dat?
Hoe kom je tot besluiten met meer draagvlak bij je stakeholders? 
De sessie wordt begeleid door Leo Sonneveld van Stichting Good Governance Monitor

Lusten en lasten van de meervoudige democratie
In deze workshop bespreken we de stand van de lokale democratie en haar toekomst. Moeten we toe naar alsmaar meer directe en participatieve democratie? Of vergeten we de gemeenteraad, die al tijden van alle kanten onder druk staat maar die toch de basis en de bakermat vormt van onze democratie?
prof. dr. Wim Voermans, dr. Geerten Waling en Abram Klop, MSc (Universiteit Leiden)

De ambtenaar lokale democratie.
De zipper, hoe rits je bewonersparticipatie en overheidsparticipatie aan elkaar en wat is dan de rol van ambtenaren en bestuurders; na 15 jaar dorpencontactambtenaren presenteren wij: de ambtenaar lokale democratie
Jaap Koen Bijma

Lokale media en informatievoorziening
‘Nieuwsorganisaties zijn geen bijkomend aspect van de democratie, ze waarborgen die’. Een goede onafhankelijke informatievoorziening door (burger)journalisten is bij de gemeenten echter geen vanzelfsprekendheid. In deze sessie worden voorbeelden en tips besproken om de lokale journalisitek als waakhond van de democratie weer leven in te blazen.
John Bijl en Yvette Jeuken

Democratische paradoxen: hoe gaan responsief en zorgvuldig bestuur samen
Hoe responsiever de instituten die de volkswil uitdrukken zijn, des te minder betrouwbaar worden de instituten die de volkswil uitvoeren! In deze sessie gaan we op zoek naar de spanning en harmonie tussen representatief en participatief. Tussen burgers die zich uitspreken en de principes van goed bestuur. We gaan proberen deze tegenpolen te overbruggen, geen grijs compromis maar een synergie (1+1=3), geen polariteit maar verzoening.
Stavros Zouridis (hl Bestuurskunde UvT) en Ivo Burghmans (filosoof en managementconsultant PA Consulting Group)

Burgerbegroting 2.0: lessen uit Antwerpen, Goes en Emmen
Begroten met burgers. Het is in sommige gemeenten al echt een praktijk. En dat geeft ruimte om verder te ontwikkelen. Nog meer recht doen aan de verschillen tussen inwoners. Nog effectiever inspelen op de diversiteit in hun betrokkenheid. En zo nog meer inwoners betrekken; ook groepen die tot nu toe minder vertegenwoordigd zijn. Samen staan we stil bij cases die we begeleidden in Antwerpen, Goes en Emmen en maken we een procesontwerp voor een nieuwe werkwijze. Daarbij maken we gebruik van nieuw ontwikkelde betrokkenheidsprofielen: informatie over de participatiepraktijk van 8 verschillende typen inwoners van Nederland, die we hebben tot op straatniveau. Met een gesegmenteerde participatiestrategie, betrokken procesbegeleiding en de inzet van online tools gaan we naar een burgerbegroting 2.0!
Joop Hofman, Evert Wolters, Michiel Nuytemans

Moeilijk bereikbaar
Wie zijn de mensen die je zo moeilijk bereikt? Is democratie altijd een kwestie van praten of kunnen daden ook een statement zijn en een vorm van deliberatie? Zijn er manieren van kijken of methoden die kunnen helpen contact te leggen met moeilijk bereikbare groepen?
In deze workshop onderzoeken we deze vragen aan de hand van inzichten uit de literatuur en praktijkervaringen.
Kees Fortuin

Burgerinitiatieven in ACTIE
Het stimuleren van en ruimte geven aan burgerinitiatieven staat bij veel gemeenten hoog op de agenda. Maar hoe werkt dit in de praktijk en wat betekent dit voor de eigen organisatie? In deze sessie maakt u kennis met het ACTIE-model, een handige en stevig onderbouwd instrument voor het bepalen van de rol en houding van gemeenten t.o.v. burgerinitiatieven.
Femke Bax (Platform31) en Joke Meindersma (Movisie)

Aan de slag met loting
Ank Michels en Harmen Binnema leiden je aan de hand van hun toolbox loting & vertegenwoordiging langs de praktijken van het loten. Aan de hand van concrete voorbeelden uit de praktijk bieden zij met hun toolbox bruikbare handvatten.
Harmen Binnema en Ank Michels

Burgerbetrokkenheid in beweging
MOvisie en gemeente Etten-Leur nemen u mee om nieuwe ideeën op te doen om anders dan via ‘usual suspects’ en formele adviesraden, inwoners en specifiek cliënten mee te laten denken over beleid en uitvoering in het sociaal beleid.
Daan de Bruijn en Saskia de Smet

Lancering E-dem
Het is tijd om samen de lokale democratie te versterken. Drie open source tools (Your Priorities, Consul en Stem van West) staan klaar om gebruikt te worden door lokale overheden inclusief een handleiding om er werk van te maken. Wie doet er mee?
Anne de Zeeuw

Hoe crowdsource je een verkiezingsprogramma?
Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 schrijft de Piratenpartij Amsterdam haar verkiezingsprogramma niet zelf, maar samen met alle bewoners van de stad. Ze trekt alle buurten langs om ideeen te verzamelen en gaat hierover in gesprek op een online platform. In deze workshop ontdek je hoe je ook bij zoiets politieks als een verkiezingsprogramma alle bewoners mee kan laten beslissen.
Jelle de Graaf (lijsttrekker) en Thomas de Groot (programmacommissie)

Belangrijke praktijklessen Digitale Democratie
Tijdens deze workshop gaan we samen met Francesca Bria, CTO van Barcelona, projectleider D-CENT en digitale innovatie expert, de praktijk in van democratische tools. Gemeente Barcelona is een pionier in het slim, open en verantwoord gebruiken van digitale innovatie. Naast andere digitale dienstverlening maakt de stad structureel gebruik van een participatief besluitvorming platform, Decidim, waarop bewoners kunnen meepraten over voorstellen van de gemeenten en zelf ideeën en argumenten kunnen delen in discussies. Wat kunnen Nederlandse gemeenten leren van de praktijkervaring in Barcelona? En zijn er vanuit het Europese D-CENT project misschien al antwoorden op vragen van Nederlandse gemeenten die gebruik willen maken van democratische tools?
Francesca Bria, Josien Pieterse, Koos Steenbergen en Ivonne Jansen-Dings

Samen leren en werken aan de stad
Samen leren en werken aan de stad, iedereen heeft het erover. Wij in Utrecht hebben hier inmiddels wat ervaring mee opgedaan in samenwerking tussen ambtenaren en initiatieven in de stad. Wij nemen je graag mee in dit traject!
Sophie Gunnink en Sara Geerken

Dorps- en wijkdemocratie: democratie door de ogen van de bewoners
Kijk met ons mee door de democratische bril van de bewoners wanneer we op zoek gaan naar de democratische waarden binnen bewonersinitiatieven. Hoe worden deze democratische waarden vormgegeven en met welke instrumenten? En welke rol is hierin weggelegd voor de bewoners zelf, voor de gemeente of eventuele andere partijen en wat kunnen ze het beste gezamenlijk doen?
Ben van Essen en Guido van Enckevort

Regiodemocratie
Hoe organiseer je op regionaal niveau democratische processen?
Rolf Jongedijk

Mooi, Mooier, Middelland
Leer van het Rotterdamse experiment waar bewoners bepalen hoe de wijk wordt ontwikkeld.
Lot Mertens

TOP; een Transparante en Open Provincie
Hoe geef je dat vorm?
De Provincie Zuid-Holland vertelt

Samen de stad maken? Dilemma’s van slimme stedelijke schakelaars
Problemen in de stad worden steeds vaker aangepakt in netwerken van ambtenaren, vrijwilligers, bewoners, maatschappelijke organisaties en initiatiefnemers. Welke dilemma’s moeten zij overwinnen en welke activiteiten ontplooien zij om te komen tot gedeelde oplossingen? In dit World-Café gaan we aan de slag als slimme stedelijke schakelaars.
Merlijn van Hulst & Wieke Blijleven (Universiteit van Tilburg)

Praktijklab: de lokale transitie naar aardgasvrije wijken
Over 30 jaar zijn alle Nederlandse woningen aardgasvrij. Deze grote energietransitie vraagt om samenwerking tussen bewoners, overheden, netbeheerders, energieleveranciers en woningcorporaties. Hoe richt je dit proces democratisch in?
Lise Broekaar en Saskia Buitelaar van Platform31

Raad in Beraad – in gesprek over dilemma’s rondom regionalisering en lokale legitimering
Gemeenteraadsleden hebben een belangrijke en verantwoordelijke rol in ons democratisch bestel. En er wordt veel van hen gevraagd. Onder meer door de toename van regionale samenwerking in het openbaar bestuur en veranderende verhoudingen tussen burgers en gemeente. In deze Raad in Beraad sessie worden aan de hand van een casus dilemma’s uit de raadspraktijk op tafel gelegd met kernvraag: hoe blijf je als raadslid een effectieve rol vervullen in een regionaliserend openbaar bestuur?
Alinda van Bruggen en Harry ter Braak

Herindeling en kernendemocratie
Je gemeente gaat herindelen en wordt in één klap een grote gemeente met vele dorpskernen: blijf je alles besluiten in die ene gemeenteraad of kun je werken aan nieuwe vormen van ‘kernendemocratie’? Kortom: hoe kun je herindeling aangrijpen voor een fundamentele verandering van bestuur/democratie? Met inspirerende voorbeelden uit Molenwaard, West Betuwe en Haarlemmerliede. Samen zoeken we naar rode draden om aan vormen van kernendemocratie te werken.
Harry de Vries (bgm Neerijnen) en herindeling.nl